Evet, bir fotoğraf... Her şeyi anlatmaya yeterdi. Anne ve anneanneleriyle beraber yaşayan iki kardeş birbirlerine derin bağlarla kenetlenmiş sadakatlerini, annelerinin şefkatiyle beslemişlerdir. Ivan ve Andrei her kardeş gibi itiştikten sonra evin yolunu tutarlar. E tabi kovalamadan olmaz. Evde onları bekleyen üç kişi vardır. Anne, anneanne ve 12 yıl sonra eve dönen babaları. Peki ya siz olsanız, nasıl karşılardınız? Ivan ve Andrei yıllar sonra gördükleri babalarını teyit etmek için fotoğraf arşivine bakarlar. O olduğuna ikna oldukları vakit, yarın sabah onları zorlu bir yolculuk bekliyor olacaktır. Babalarıyla 12 yıl sonra oturdukları akşam yemeğinde şarap yudumlamanın verdiği özgürlükle ona güvenmeye başlarlar, sanırım Ivan hariç. Neden mi? Andrei çıktıkları yolculukta her ilerledikleri vakit biraz daha babasına ısınırken, Ivan ise bir o kadar uzaklaşır. Onca yıl sonra çıkıp gelen babasının bir cevap vermemesi onu hırçın bir delikanlı yapar. Tabi bunlar cezasız kalmaz.
Mistik anlatım diliyle zenginleşen hikaye, babalarının Andrei ve Ivan'a çantalarını verip otobüsle eve dönmelerini istemesiyle başlar. Otobüste atışan kardeşler, aralarına koydukları mesafe sonrasında cama vurup dışarı çıkmalarını isteyen babalarının sesiyle biter. Yer yer babanın hissettiği eksiklik, Ivan'ın çıkışlarıyla yüzüne yansır. Onca yılını nerede geçirdiğini, çocukları gibi bizler de öğrenemedik. Fakat, öğrendiğimiz güzel detaylar oldu. Baba şefkatinin ne kadar farklı bir his olduğunu, delikanlı gençlerin yaşları ilerledikçe hayatta görecekleri zorlukların babalarının desteğiyle kolaylaşması, kim bilir belki de yapayalnız bir yolda sırılsıklam ıslanmakla öğrenilir. Ama dediğim gibi, baba şefkatiyle. Çünkü Ivan'ın haklı çıkışlarına dayanamayıp bıraktığı yolda toza bürüyüp uzaklaşır. Yağmurun kızgınlaşmasıyla geri döner ve arabaya alır. Bu yolculukta 12 yılı telafi etmeye çalışan bir babayı da yer yer görmüyor değiliz. Karşılarına çıkan kötülüklerle nasıl baş etmeleri gerektiğini öğretmesi gibi.
Tabii maalesef babanın bu şefkati, Ivan'ın hırçın bir delikanlı olmasını engelleyemez. Andrei, yavaş yavaş Ivan'ın sorgulayışına hak vermeye başladığı yerde babasının merhametiyle tanışır. Ta ki babasından yediği tokata kadar. Bir fotoğrafın 'Dönüş' türdüğü aile sımsıkı, derin bağlarla düğümlenmişken altüst olan bir aile tablosuna dönüşür. Ama yine de tüm bu olanların sebebi, babalarının merhametidir. Spoiler vermeden anlatmaya çalışmamın sebebi de yazıyı okuduktan sonra bir an önce izlemenizi istememdir. Vereceğim birkaç spoiler'ı, filmi izledikten sonra tartışalım. Babaları Otets'i gördüğümüz ilk yatak planında, Yönetmen Andrey Zvyagintsev'in kullandığı metaforik anlatım dilini anlamak zorlayıcı olabilir. Çünkü yukarıda da bahsi geçen, şarap içtikleri sofra, meşhur, İsa'nın 'Son Akşam Yemeği' uyarlaması olarak düşünülebilir. Sanırım, yönetmenlik koltuğuna ilk kez oturan Andrey Zvyagintsev'in, İsa'dan etkilendiğini söyleyebilirim. Neden mi? Anlaması çok da zor olmayan bir diğer sekans, babalarına kapıdan ilk baktıkları planda, ressam Andrea Mantegna'nın en ünlü eserlerinden olan 'Ölü Mesihin Ardından Ağıt' ın neredeyse yansımasını bilinçaltında seziyor gibiyiz.
Bu güçlü anlatım dili, tabii ki böylesine mistik bir anlatımı ve bolca ödülleri de beraberinde getiriyor. Oyunculardan Ivan karakteriyle Ivan Dobronrahov, Andrei karakteriyle Vlademir Garin, gösterdikleri bu inanılmaz performansın karşılığında Gijon Uluslararası Film Festivalinde En İyi Aktörler olarak anıldılar. Otets (Baba) karakteriyle Konstantin Lavronenko'nun performansına yansıttığı gizemli karakteriyle, seyirciye çok da bilgi vermemesinin dramatik yapısını tutarlı buluyorum. Yalnız yer yer göreceğiniz, duygusuz ifadelerin biraz da Tarkovski havası kattığını söylemeden geçemeyeceğim. Sevenlerin mutlaka izlemesi gereken bir film olduğunu da ekledikten sonra, sinemografi ve mekanların da ne kadar özenle seçildiğini övüp; aslında yalnızlığa mahkum edilen bir aileyi bu kadar da uzaklaştırmanın, bir annenin büyüttüğü çocukların aslında yalnız olmadığının da altını çizmek gerekir.
Comments