6 Şubat’ta gerçekleşen depremin ardından ulusal ve uluslararası YouTube kanalları geleneksel medyanın yapamadığı, bilgilendirici kısa belgeseller yayımladı. Bu belgeseller depremin yarattığı hasarın farkındalığını daha artırıyor.
1- Vox "Yumuşak Katlı" Binaların Neden Ölümcül Olabildiğini Açıklıyor.
Yerleşim amacıyla kullanılan binaların zemin katlarının market, dükkan, iş yeri olarak kullanılması statik hesaplara uymadığında ne kadar ölümcül olabileceğini gösteriyor. Zemin katındaki iş yerlerinin, brandaları veya oturma alanı açmak için üstündeki dairenin bitiminden daha geride alan açılması, binanın bütün yükünün bu zayıf katların üzerinde olması, deprem olduğunda üst kattaki bütün yükün bu yumuşak kata yığılması nedeniyle bütün binanın enkaz haline gelmesine neden olduğunu Vox çok basit şekilde anlatmış.
2- Mevzu: depremin ardından: Hatay | Kısım 1
Mevzu kanalının "depremin ardından" serisi, depremin trajedisini en iyi yansıtan mini belgesel çalışmalarından biri. Bu ilk bölümünde, "can pazarı" adlı deyim tam olarak karşılığını buluyor. Deprem yaşandıktan sonra geçen her dakika sizin en büyük düşmanınızken, aynı zamanda sınırlı ekip ve ekipmanlarla enkaz altındakileri kurtarmak zorundasınız. Ancak nasıl girilecek o enkazlara? Arama kurtarma ekibi hangi hamleyi yaparak başkalarının canına ve kendi canına zarar vermeden enkazdan başka bir can çıkarabilir? Ya enkaz başında bekleyen depremzede yakınları? Yardım etmek için orada bulunsalar dahi, enkazda yakını bulunan depremzedeler tarafından, yeteri kadar cesur olmadığı, emek sarfetmediği düşünülen gönüllülerin içinde bulunduğu durumu çok iyi anlıyoruz.
3- 140 Journos Kader Planı
140 journos şimdiye kadar çok çarpıcı belgeseller hazırladı. Bu büyük felaket için sahada olduklarını belirten trailerlarını attıklarında, videonun bu kadar özenli ve çarpıcı olacağı hakkında beklentim oluşmuştu. Nitekim öyle de oldu. Bu mini belgesel, sadece depremin sahadaki yansımalarını ele almıyor; siyaset ve şu ana kadar hakim olan siyasi retoriğin yıkıcı halini, çarpıcı kişilerin yorumlarını ve sahadaki görüntülerle biçimsel olarak mükemmel şekilde harmanlayarak gösteriyor. Yapımla ilgili yegane eleştirim, deprem ile ilgili herhangi bir görüntü için müzik kullanılmasını doğru bulmuyorum. Zaten facia olan bir olguyu duygusal olarak köpürtmenin, henüz adını koyamadığım rahatsız edici bir boyutu var.
4- Mevzu: Depremin ardından: Hatay | Kısım 2
İkinci videoda ise meşhur “baraj patladı” haberinin yarattığı etkiyi görüyoruz. Burada kim suçlu, haber nereden yayıldı, ne amaçla yayıldıdan ziyade; bu denli bir kargaşa içinde bu tarz bir haberin enkaz başında arama & kurtarma faaliyetine katılanların yapacağı planlamaları nasıl bozduğunu görüyoruz. Buradan yargılamanın ne kadar zor olduğunu gördüğümüz görüntüler.
5- Vice News: Searching for Earthquake Survivors in Turkey & Syria
Vice’ın bu videosunda yabancı yayın kuruluşlarının enkaz çıkartma görüntülerini kendi kameralarıyla çekmesinin önemi büyük. 99 Depreminin aksine bu depremde hem hassas görüntülerin, küçük yaştakileri etkilemesini önlemek hem de var olan durumu daha da paniğe, endişeye, korkuya çıkarmama refleksinden dolayı göremediğimiz enkaz sonrası vücut yaralarını görebiliyoruz. Aynı zamanda spikerin Arapça bilmesi, hem Türkiye'deki hem de Suriye'deki depremden etkilenen halkla röportaj yapılması açısından farklı bir bakış sunuyor.
6- BBC Türkçe: Hasar tespit: Depremde yıkılmayan binalar nasıl inceleniyor?
Arama & kurtarma çalışmaları bittikten sonra geriye hafif, orta ve yüksek derecede hasar almış binaların saptanması kalıyor. Orada yaşayan, yaşayacak halkın, kendi binalarının ne kadar sağlam olduğunu bilmesi gerekiyor. Bu süreç, zaten travmatize olmuş halkın evlerinin yıkılma, yıkılmama kararıyla da yüzleşmesi gerektiğini gösteren ayrı bakış açısını sunuyor.
7-BBC Türkçe: Bu binalar depremde neden yıkıldı?
2000 öncesi yapılan binaların bu denli bir depremde yıkılması, enkaz haline gelmesi kamuoyunda anlaşılır bir durum olabilir; ancak 1-2 senelik, müthiş pazarlama ve reklam kampanyalarıyla satışa sunulan binaların yıkılması ise soru işareti. Bu soruların peşinden giden bir mühendisin, yıkılan binalardan alınan örneklerle, binaların neden yıkıldığında dair nihai sonuç alınamayacağını bu yapım sayesinde nedenleriyle öğreniyoruz.
8-Sokak Kedisi: Sokak Sokak HATAY
Sokak Kedisi kanalı depremin ilk haftasında deprem bölgelerini, geleneksel medyanın gösterdiğinin ötesinde salt, gerçek ve biçimsel olarak çok fazla kesme yapmadan ortaya çıkarmıştı. Depremin yıkıcılığını, bizzat depremzedelerin yakarışlarından anlamış, ancak bir şehrin neredeyse komple yıkıldığını görmek olayın vahametini pekiştirmişti.
9- Cüneyt Özdemir İşte Hatay'ın Son Hali
Daha sonrasında Cüneyt Özdemir de aynı şekilde, kamera kaydını durdurmayarak harap olmuş şehirdeki gözlemlerini yansıttı.
10- Mevzu: Hatay 4. Kısım
Mevzunun bu son videosunu izlerken ruhsal olarak yaralanmamak mümkün değil. Ateşin düştüğü yere gidiyoruz. Sosyal medyada önümüze düşen, depremzedelerin yakarışlarının hikayelerinin devamına şahit oluyoruz.
Comentários